Bệnh u xơ tiền liệt tuyến là gì? Nguyên nhân và cách chữa

‍U xơ tiền liệt tuyến là bệnh lý thường gặp ở những nam giới trong độ tuổi trung niên do quá trình lão hóa của cơ thể. Trung bình ở Việt Nam, cứ khoảng 10 nam giới trên 50 tuổi thì có đến 6 người mắc bệnh u xơ tuyến tiền liệt. Bệnh xuất hiện với những triệu chứng như tiểu nhiều, tiểu khó, tiểu liên tục. Mặc dù đây là bệnh lành tính nhưng vẫn cần điều trị kịp thời để tránh những diễn biến xấu về sau. Bài viết dưới đây Phòng khám Hưng Thịnh sẽ giúp bạn nắm bắt những kiến thức về căn bệnh u xơ tiền liệt tuyến để ngăn ngừa và điều trị bệnh hiệu quả.

Bệnh u xơ tuyến tiền liệt là gì?

Tuyến tiền liệt là tuyến nằm ở phía dưới bàng quang và bọc xung quanh niệu đạo, được giữ bởi mu chằng tuyến tiền liệt. Ở nam giới, tuyến tiền liệt khi đã phát triển có trọng lượng khoảng 20-25gr và nằm dưới tuyến tiền liệt là các sợi cơ trơn, liên kết và đàn hồi. Đối với cơ thể nam giới, tuyến tiền liệt có vai trò giúp tạo áp lực lên tuyến tiền liệt nhằm kiểm soát lượng nước tiểu.

U xơ tiền liệt tuyến là gì? Đây là tình trạng tăng sản lành tính tại tuyến tiền liệt (còn có thể gọi là phì đại tuyến tiền liệt), khiến kích thước của tuyến tiền liệt tăng lên, chèn vào đường tiểu. U xơ tuyến tiền liệt có thể gây ra những triệu chứng khó chịu và ảnh hưởng đến thận hoặc đường tiết niệu như tiểu ngập ngừng, khó đi tiểu…

Nguyên nhân gây bệnh u xơ tuyến tiền liệt

Theo nhiều chuyên gia, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến bệnh lý u xơ tuyến tiền liệt. Thông thường, tuyến tiền liệt phát triển liên tục trong suốt cuộc đời và gây nên các triệu chứng về đường tiết niệu cũng như làm tắc nghẽn dòng chảy của nước tiểu. Ngoài ra, một số nguyên nhân có thể do sự thay đổi hormone sinh dục của nam giới khi già đi. Dưới đây là những yếu tố gây bệnh mà bạn cần phải biết:

Do vấn đề tuổi tác

Khi tuổi càng cao thì tỷ lệ nam giới mắc các bệnh lý liên quan đến u xơ tuyến tiền liệt càng lớn. Trong độ tuổi này, các khối u bắt đầu hình thành và chưa gây nên những triệu chứng khó chịu. Theo đó, kích thước của tuyến tiền liệt theo thời gian có thể bị quá tải do các tác nhân như: ký sinh trùng, chất kích thích, độc tố, hóa chất…

Vì vậy, tỷ lệ mắc u xơ tiền liệt tuyến có thể tăng dần theo độ tuổi. Khoảng 1/3 nam giới gặp phải các triệu chứng bệnh lý ở độ tuổi 60 và có đến khoảng ½ ở độ tuổi 80. Hiện nay, một số trường hợp nam giới có thể có sự tăng sinh tuyến tiền liệt ở độ tuổi 40.

Do di truyền

Theo các nghiên cứu của các chuyên gia bác sĩ, nếu những người trong gia đình như bố hoặc anh em trai mắc u xơ tuyến tiền liệt thì tỷ lệ mắc bệnh của người đó cũng sẽ cao hơn. Ngoài ra, sự khác biệt về chủng tộc như nam giới da trắng cũng sẽ có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn nam giới da đen. Đồng thời, nam giới châu Á cũng có tỷ lệ mắc bệnh thấp hơn.

Do yếu tố sinh hoạt

Một số nam giới có chế độ ăn uống, luyện tập và nghỉ ngơi không điều độ là nguyên nhân gây bệnh lý u cơ tuyến tiền liệt. Một số yếu tố có thể dẫn đến tình trạng này là:

• Thường xuyên lạm dụng đồ ăn nhanh, thực phẩm cay nóng, nhiều chất béo…
• Do thói quen uống ít nước, sử dụng nhiều chất kích thích như thuốc lá và rượu bia…
• Người thường xuyên bị mệt mỏi, nhiều áp lực, căng thẳng trong cuộc sống mà khó có thể cân bằng.
• Người không tập luyện thường xuyên khiến cơ thể bị trì trệ.
• Người thường xuyên nhịn tiểu.
• Sinh hoạt tình dục không điều độ hoặc thủ dâm quá nhiều lần trong một thời gian ngắn.

Do yếu tố testosterone

Testosterone là thành phần không thể thiếu trong trục nội tiết sinh sản của nam giới. Lượng hormone này tham gia vào quá trình hình thành và phát triển các mô của hệ thống sinh sản như tuyến tiền liệt. Khi nam giới bước vào độ tuổi trung niên, hormone testosterone giảm dần khiến estrogen cao hơn sẽ thúc đẩy quá trình sản sinh các tế bào tuyến tiền liệt. Sự tích lũy này khiến kích thích các tế bào liên tục phát triển khiến họ có nguy cơ mắc u xơ.

Do bệnh lý

Viêm tuyến tiền liệt, xuất tinh ra máu, xuất tinh không kiểm soát, viêm bàng quang và niệu đạo có thể gây ứ đọng, tắc nghẽn nước tiểu. Những người mắc các bệnh lý kể trên có nguy cơ u xơ tuyến tiền liệt rất cao.

Do hội chứng tắc nghẽn

Hội chứng tắc nghẽn đường tiết niệu khiến nước tiểu không thể chảy ở một hoặc hay bên và chảy ngược lại về phía thận, gây tổn thương ở một hoặc hai bên thận. Tắc nghẽn đường tiết niệu là tình trạng xảy ra rất nhanh, từ cấp tính đến mãn tính. Tắc nghẽn đường tiểu gây ra tiểu khó, cảm giác lúc nào cũng buồn tiểu thậm chí có máu trong nước tiểu. Một số bệnh nhân chỉ bị ảnh hưởng một bên thận thì lượng nước tiểu bị đào thải sẽ giảm đi, nếu bị cả hai bên thận thì lượng nước tiểu sẽ bị đào thải nghiêm trọng.

Triệu chứng u xơ tiền liệt tuyến

Những triệu chứng và biểu hiện của u xơ tiền liệt tuyến có thể phát triển khác nhau. Dưới đây là những triệu chứng người bệnh có thể gặp phải khi mắc bệnh:

Tiểu ngắt quãng

Tiểu ngắt quãng là tình trạng tia nước tiểu yếu và chậm khi không thành dòng liền mạch mà bị thành từng dòng ngắt quãng. Người bệnh có thể phải rặn khi đi tiểu nhưng có thể không tiểu hết được. Tiểu ngắt quãng có thể phát triển chậm theo thời gian và khó xác định khiến làm trống bàng quang của người bệnh.

Tiểu són

Tiểu són là tiểu không kiểm soát và có thể gây ra tình trạng són một lượng nước tiểu khi hắt hơi, ho hoặc chạy nhảy… Tiểu són khiến người bệnh luôn trong tình trạng rò rỉ nước tiểu và không thể bài tiết hết nước tiểu sau khi đi vệ sinh và tình trạng này phổ biến ở những người có bệnh lý tuyến tiền liệt.

Tiểu khó

Tiểu khó là tình trạng đi tiểu phải rặn mạnh, rặn lâu mới khiến nước tiểu chảy ra. Đồng thời, người bệnh gặp phải tình trạng tiểu khó còn gặp phải tình trạng buồn tiểu, trung bình khoảng 15-30 phút sẽ buồn tiểu một lần. Khi mắc phải một trong những vấn đề về bàng quang hoặc u xơ tiền liệt tuyến sẽ khiến quá trình đi tiểu bị ảnh hưởng và dẫn đến tiểu khó.

Tiểu liên tục

Đi tiểu liên tục là do nước tiểu đọng lại trong bàng quang tiết niệu khiến luôn đạt đến điểm đầy và muốn đi tiểu. Đi tiểu liên tục không giống như tiểu không tự chủ và là dấu hiệu của tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt.

Yếu sinh lý

Yếu sinh lý ở nam giới với những biểu hiện đặc trưng như xuất tinh sớm, rối loạn cương, đau đớn khi quan hệ và khó có con. Yếu sinh lý có thể do mắc các bệnh lý về tuyến tiền liệt và cần được điều trị bằng phẫu thuật giúp việc điều trị đạt hiệu quả.

Nhiễm trùng nước tiểu

Nhiễm trùng nước tiểu gây nhiễm khuẩn tiết niệu dưới và gây nên tình trạng viêm tiền liệt tuyến. Bệnh nhân sẽ cảm thấy đau rát mỗi khi đi tiểu và đau bụng dưới. Dấu hiệu dễ dàng nhận biết nhất là nước tiểu có mùi hôi hoặc mùi khác đi kèm nước tiểu.

Biến chứng của u xơ tuyến tiền liệt

Mặc dù bệnh lý u xơ tuyến tiền liệt đều là tình trạng lành tính nhưng nếu không được điều trị sớm sẽ gây ra những biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là những biến chứng mà tình trạng này gây nên:

Nhiễm trùng đường tiết niệu

Tình trạng nhiễm trùng đường tiết niệu có thể xảy ra ở bất kỳ bộ phận nào của hệ tiết niệu – thận, bàng quang, niệu đạo. Tình trạng nhiễm trùng có thể gây nên đau đớn và khó chịu bởi có thể gây đau trực tràng. Ngoài ra, nhiễm trùng tiết niệu có thể ảnh hưởng đến thận và di chuyển từ thận gây ra nhiễm trùng máu, có thể gây hạ huyết áp và tử vong.

Sỏi bàng quang

Sỏi bàng quang là một khoáng chất được hình thành trong bàng quang do nước tiểu cô đặc và thường xảy ra khi bạn gặp khó khăn đào thải nước tiểu. Khi sỏi có kích thước nhỏ, có thể không gây vấn đề gì cho người bệnh nhưng khi sỏi lớn hơn 2cm sẽ kích thích bàng quang gây tiểu nhiều lần, tiểu ngắt quãng, tiểu máu.

Thận hư

Nguyên nhân gây ra tình trạng thận hư là do màng lọc của cầu thận bị viêm dẫn đến tổn thương. Thận hư gây nên tình trạng suy thận cấp, suy dinh dưỡng, huyết áp cao, cục máu đông. Hội chứng thận hư là bệnh mãn tính và cần được điều trị theo từng đợt trong khoảng thời gian dài trong nhiều năm và cần được tuân thủ điều trị theo phác đồ.

Căng thẳng, suy nhược

Người bệnh sẽ luôn trong trạng thái căng thẳng, lo nghĩ và tinh thần luôn cảm thấy suy nhược. Ngoài ra, người bệnh cũng luôn cảm thấy mệt mỏi, bứt rứt và cảm thấy bất lực khi tần suất đi tiểu quá nhiều.

Ung thư tiền liệt tuyến

Ung thư tiền liệt tuyến là sự phát triển của các tế bào bất thường hình thành nên khối u ác tính tại đây. Sự phát triển bất thường và không kiểm soát các tế bào tuyến tiền liệt có thể hình thành các khối u ác tính tại đây và dẫn đến ung thư.

Ung thư tiền liệt tuyến có thể di căn sang xương và các vùng khác, đặc biệt là hạch bạch huyết, khiến nam giới gặp các vấn đề trong quan hệ tình dục và gây rối loạn cương dương. Nếu tình trạng bệnh nặng sẽ lây lan ra nhanh chóng và có thể gây tử vong.

Một số điều cần biết về điều trị u xơ tuyến tiền liệt

Hiện nay, có rất nhiều phương pháp điều trị u xơ tuyến tiền liệt bao gồm việc dùng thuốc và phẫu thuật xâm lấn tối thiểu. Lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp sẽ giúp bệnh nhân bảo vệ sức khỏe, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như:

• Kích thước của tuyến tiền liệt
• Sức khỏe tổng quát
• Tuổi tác

Điều trị nội khoa

Thuốc là phương pháp điều trị cho những bệnh nhân mắc u xơ tuyến tiền liệt từ nhẹ đến trung bình. Thuốc giúp giãn cơ cổ bàng quang và các sợi cơ ở tuyến tiền liệt giúp việc đi tiểu dễ dàng hơn. Ngoài ra, điều trị bằng thuốc sẽ giúp ức chế tình trạng thay đổi nội tiết tố và gây ra sự phát triển của tuyến tiền liệt.

Mặc dù sử dụng thuốc là phác đồ được thực hiện cho nhiều người nhưng có thể gây tác dụng phụ là xuất tinh ngược. Một số loại thuốc điều trị rối loạn cương dương cũng có thể điều trị u xơ tuyến tiền liệt.

Điều trị ngoại khoa

Thực hiện điều trị u xơ tuyến tiền liệt bằng các phương pháp ngoại khoa được chỉ định khi bệnh nhân mắc các vấn đề trung bình đến nghiêm trọng. Ngoài ra, sau khi điều trị bằng thuốc nếu không có hiệu quả hoặc bệnh nhân muốn điều trị bệnh dứt điểm hoàn toàn có thể lựa chọn điều trị ngoại khoa.

Dưới đây là một số thủ thuật ngoại khoa giúp điều trị u xơ tuyến tiền liệt:

Nội soi cắt u xơ tuyến tiền liệt

Nội soi cắt u xơ tuyến tiền liệt TURP qua ngã niệu đạo được xem là kỹ thuật chuẩn trong điều trị u xơ tuyến tiền liệt. Phương pháp này thực hiện hiệu quả với các khối u xơ có khối lượng nhỏ hơn 60 gam. Nếu u quá to thì việc điều trị khó khăn hơn và nên thực hiện phương pháp khác bởi có thể gây ra vết cắt lớn và tăng nguy cơ biến chứng.

Rạch tuyến tiền liệt qua ngã niệu đạo

Nếu người bệnh không đảm bảo sức khỏe để thực hiện các phương pháp phẫu thuật khác sẽ được bác sĩ chỉ định thực hiện phương pháp này. Đây là phương pháp TUIP, bác sĩ dùng ống nội soi vào niệu đạo cắt 1-2 đường rãnh nhỏ tại cổ bàng quang và giúp nước tiểu lưu thông vào ống niệu đạo dễ dàng hơn. Tuy nhiên, những biến chứng của phương pháp này sẽ là són tiểu hoặc phóng tinh ngược.

Phát nhiệt vi sóng qua niệu đạo

Phương pháp này được xem là an toàn và dành cho những bệnh nhân được bác sĩ cân nhắc không cần phẫu thuật xâm lấn nhiều hơn. Một ăngten sẽ đưa qua đầu dương vật và ống dẫn nước tiểu từ bàng quang. Từ đó, ăng – ten sẽ phát ra liều năng lượng vi sóng làm nóng và phá hủy các mô tuyến tiền liệt đang ngăn cản dòng chảy của nước tiểu. Phương pháp này giúp bệnh nhân giảm nguy cơ chảy máu, không cần phải lưu viện và giảm nguy cơ cực khoái khô.

Tiêu hủy u xơ bằng kim qua đường niệu đạo

Phương pháp này được sử dụng khi làm tổn thương hoại tử bên trong tiền liệt tuyến ở nhiệt độ khoảng 1000 độ C và không cần phải gây mê người bệnh toàn thân.

Nâng niệu đạo

Nếu bệnh nhân gặp các triệu chứng về đường tiết niệu dưới hoặc lo ngại về các biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe thì có thể thực hiện phương pháp này. Nâng niệu đạo giúp ngăn chặn dòng máu cung cấp đến tuyến tiền liệt làm u xơ giảm kích thước.

Một số phương pháp phòng ngừa u xơ tuyến tiền liệt hiệu quả

Những thói quen sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng giúp bạn phòng ngừa u xơ tuyến tiền liệt hiệu quả. Dưới đây là một số gợi ý giúp phòng ngừa u xơ tuyến tiền liệt:

• Thăm khám định kỳ giúp người bệnh hiểu về tình trạng sức khỏe cũng như diễn biến của bệnh nhằm có phương pháp điều trị sớm và phù hợp.
• Hạn chế dùng các thực phẩm dầu mỡ, từ bỏ thói quen sử dụng các chất kích thích và rượu vang.
• Giảm lượng calo nạp hàng ngày vào cơ thể, tăng cường ăn nhiều trái cây và rau quả để cung cấp nhiều vitamin C, lutein, lycopene…
• Vệ sinh cá nhân sạch sẽ để tránh mắc các bệnh nhiễm trùng đường tiểu, gây nguy cơ mắc bệnh đường tiết niệu.
• Thường xuyên luyện tập và vận động các cơ giúp điều hòa các chức năng trong cơ thể như cơ hoành, cơ thành bụng và các cơ vùng tầng sinh môn.
• Uống nhiều nước, ngủ đủ giấc và nghỉ ngơi, thư giãn kết hợp với việc tập luyện thể dục, thể thao.

U xơ tuyến tiền liệt ảnh hưởng nhiều đến những nam giới ở độ tuổi trung niên trở nên. Bệnh hoàn toàn có thể gây đảo lộn cuộc sống của người bệnh và gây ra những biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Khi thấy những dấu hiệu, triệu chứng của u xơ tuyến tiền liệt nên đến gặp bác sĩ sớm để có phương pháp điều trị bệnh kịp thời. Nếu cần tư vấn thêm về những thông tin trong bài viết, hãy nhấc máy gọi đến tổng đài… để được tư vấn nhanh chóng.